Pragmatizm (Faydacılık) Özellikleri Nelerdir ?
Pragmatizm, bilginin kaynağının deneyim olduğunu ve doğruluğun pratik sonuçlara göre değerlendirilmesi gerektiğini savunan felsefi bir yaklaşımdır. Pragmatistlere göre, bir bilginin doğruluğu, o bilginin pratik sonuçları ile belirlenir.
Pragmatizmin kökenleri, 19. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri'nde Charles Sanders Peirce, William James ve John Dewey tarafından geliştirilmiştir. Peirce, "Doğruluğun Anlamı" adlı eserinde, doğruluğun pratik sonuçlara göre değerlendirilmesi gerektiğini savunmuştur. James, "Pragmatizm" adlı eserinde, pragmatizmin temellerini atmıştır. Dewey, "Deneyimin Doğası" adlı eserinde, pragmatizmin eğitim, siyaset ve toplum gibi alanlara uygulanmasını savunmuştur.
Pragmatizm, felsefenin birçok alanında önemli tartışmalara yol açmıştır. Örneğin, bilginin doğası, doğruluğun doğası ve gerçekliğin doğası gibi konular, pragmatizm tarafından ele alınmıştır.
Pragmatizmin Temel Özellikleri
Pragmatizmin temel özellikleri şunlardır:
- Bilginin kaynağı deneyimdir.
- Doğruluk, pratik sonuçlara göre değerlendirilir.
- Bilgi, eyleme yöneliktir.
Pragmatizmin Temsilcileri
Pragmatizmin temsilcileri arasında şunlar yer alır:
- Charles Sanders Peirce
- William James
- John Dewey
- George Herbert Mead
- Richard Rorty
Pragmatizmin Etkileri
Pragmatizm, felsefenin birçok alanında önemli etkiler yaratmıştır. Örneğin, bilgi felsefesi, epistemoloji, metafizik, etik, estetik, siyaset felsefesi ve eğitim felsefesi gibi alanlar, pragmatizmden önemli ölçüde etkilenmiştir.
Pragmatizm ve Diğer Felsefe Akımları Arasındaki Farklar
Pragmatizm, bilginin kaynağının deneyim olduğunu ve doğruluğun pratik sonuçlara göre değerlendirilmesi gerektiğini savunması bakımından diğer felsefe akımlarından ayrılır.
Empirizme göre, bilginin kaynağı duyu deneyimidir. Ancak, pragmatizmde, deneyim, sadece duyu deneyimi değil, tüm deneyimleri kapsar.
Rasyonalizme göre, bilginin kaynağı akıldır. Ancak, pragmatizmde, akıl, deneyimleri anlamlandırmak ve yorumlamak için kullanılır.
Pozitivizme göre, bilginin kaynağı olgulardır. Ancak, pragmatizmde, olgular, pratik sonuçları olan şeylerdir.
Pragmatizm, diğer felsefe akımlarından farklı olarak, bilginin eyleme yönelik olduğunu savunur.
-
0 Yorum
-
34 Görüntülenme