NATO Nedir ?
Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü, ABD, Kanada ve onların Avrupalı müttefikleri arasında bir ulusal güvenlik ittifakıdır. Dünya Savaşı'nın ardından Atlantik Okyanusu'nun her iki tarafında barışı korumak ve siyasi ve ekonomik işbirliğini teşvik etmek için kuruldu.
NATO öncelikle bir ulusal güvenlik ittifakı olsa da, üyeler arasında ekonomiyi tartışmak ve İttifak içindeki ve dışındaki ekonomileri izlemek için bir forum sağlamaya çalışan bir Ekonomi Komitesi içerir. Daha geniş anlamda, NATO, Avrupa ve Kuzey Amerika'da, üyelerinin ekonomilerinin gelişmesine ve gelişmesine izin veren istikrar sağlayıcı bir etki olmuştur.
Üye ülkeler
NATO'nun 30 üyesi Arnavutluk, Belçika, Bulgaristan, Kanada, Hırvatistan, Çek Cumhuriyeti, Danimarka, Estonya, Fransa, Almanya, Yunanistan, Macaristan, İzlanda, İtalya, Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Karadağ, Hollanda, Kuzey Makedonya, Norveç, Polonya , Portekiz, Romanya, Slovakya, Slovenya, İspanya, Türkiye, Birleşik Krallık ve ABD.
Her üye bir NATO büyükelçisinin yanı sıra NATO komitelerinde görev yapmak ve NATO işlerini tartışmak üzere görevliler atar. Bu atananlar bir ülkenin başkanını, başbakanını, dışişleri bakanını veya savunma bakanlığını içerebilir.
1 Aralık 2015'te NATO, 2009'dan bu yana ilk genişlemesini duyurdu ve Karadağ'a üyelik teklif etti. Rusya, hareketi ulusal güvenliğine yönelik stratejik bir tehdit olarak nitelendirerek yanıt verdi. Rusya, sınırındaki NATO'ya katılan Balkan ülkelerinin sayısından endişe duyuyor.
NATO Nasıl Çalışır?
NATO'nun misyonu, üyelerinin özgürlüğünü ve bölgelerinin istikrarını korumaktır. Hedefleri arasında kitle imha silahları, terörizm ve siber saldırılar yer alıyor.
NATO'nun önemli bir yönü, "Bir Müttefike karşı silahlı bir saldırının tüm Müttefiklere yapılmış bir saldırı olarak kabul edildiğini" belirten 5. Maddedir. 4 Başka bir deyişle, bir NATO ülkesine yapılacak bir saldırı, tüm NATO ülkelerinin misilleme yapmasına neden olacaktır.
NATO, ABD'ye yönelik 11 Eylül terör saldırılarının ardından, tarihinde yalnızca bir kez 5. Maddeyi yürürlüğe koydu.
NATO'nun koruması, üyelerin iç savaşlarını veya iç darbeleri kapsamaz. Örneğin, Türkiye'deki 2016 darbe girişimi sırasında NATO, çatışmanın her iki tarafına da müdahale etmedi. 5 Bir NATO üyesi olarak Türkiye, bir saldırı durumunda müttefiklerinin desteğini alacak, darbe durumunda değil.
NATO, üyeleri tarafından finanse edilmektedir. ABD, NATO bütçesinin kabaca dörtte üçüne katkıda bulunuyor. Sadece 10 ülke, gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) %2'si olan hedef harcama düzeyine ulaştı . 6 ABD'nin 2021'de GSYİH'sının %3,52'sini savunmaya harcayacağı tahmin ediliyordu.
Tarih
NATO'nun kurucu üyeleri 4 Nisan 1949'da Kuzey Atlantik Antlaşması'nı imzaladılar. Anlaşma Birleşmiş Milletler , Dünya Bankası ve Uluslararası Para Fonu ile birlikte çalıştı . Örgütler 1944 Bretton Woods Konferansı sırasında oluşturuldu .
NATO'nun birincil amacı, üye ülkeleri komünist ülkelerin tehditlerinden korumaktı. ABD de Avrupa'da varlığını sürdürmek istiyordu. Saldırgan milliyetçiliğin yeniden canlanmasını önlemeye ve siyasi birliği teşvik etmeye çalıştı. Böylece NATO, Avrupa Birliği'nin oluşumunu mümkün kıldı. ABD askeri koruması, Avrupa ülkelerine İkinci Dünya Savaşı'nın yıkımından sonra yeniden inşa etmek için gereken güvenliği verdi.
Soğuk Savaş sırasında, NATO'nun misyonu nükleer savaşı önlemek için genişledi.
Batı Almanya NATO'ya katıldıktan sonra, komünist ülkeler SSCB, Bulgaristan, Macaristan, Romanya, Polonya, Çekoslovakya ve Doğu Almanya'yı içeren Varşova Paktı ittifakını kurdular. Buna karşılık, NATO "Kitlesel Misilleme" politikasını benimsedi. Pakt üyeleri saldırırsa nükleer silah kullanma sözü verdi. NATO'nun caydırıcılık politikası, Avrupa'nın ekonomik kalkınmaya odaklanmasını sağladı. Büyük konvansiyonel ordular kurmak zorunda değildi.
Sovyetler Birliği askeri varlığını inşa etmeye devam etti. Soğuk Savaş'ın sonunda, ekonomik gücün sadece üçte biri ile ABD'nin harcadığının üç katını harcıyordu. Berlin Duvarı 1989'da yıkıldığında, bunun nedeni ekonomik olduğu kadar ideolojik de idi.
1990'ların başında SSCB'nin dağılmasından sonra, NATO'nun Rusya ile ilişkisi çözüldü. 1997'de ikili işbirliğini geliştirmek için NATO-Rusya Kurucu Yasasını imzaladılar. 2002'de ortak güvenlik konularında ortak olmak üzere NATO-Rusya Konseyi'ni kurdular.
SSCB'nin çöküşü, eski uydu devletlerinde huzursuzluğa yol açtı. Yugoslavya'nın iç savaşı soykırıma dönüştüğünde NATO devreye girdi. NATO'nun Birleşmiş Milletler deniz ambargosuna ilk desteği, uçuşa yasak bölgenin uygulanmasına yol açtı. İhlaller daha sonra NATO'nun savaşı sona erdiren dokuz günlük bir hava harekatı yürüttüğü Eylül 1999'a kadar hava saldırılarına yol açtı. Aynı yılın Aralık ayına kadar, NATO 60.000 askerden oluşan bir barış gücü konuşlandırdı. Bu, NATO'nun işlevi Avrupa Birliği'ne devrettiği 2004 yılında sona erdi.
İttifaklar
NATO, etkisini 30 üye ülkesinin ötesine taşıyan üç ittifaka katılıyor. Birincisi, ortakların NATO üyesi olmasına yardımcı olan Avrupa-Atlantik Ortaklık Konseyi. NATO'nun amacını destekleyen 20 NATO üyesi olmayan ülkeyi içermektedir. 1991 yılında başladı.
NATO'nun kendisi, "Barışı korumanın en az barışı sağlamak kadar zor hale geldiğini" kabul ediyor. Sonuç olarak, NATO dünya çapında ittifakları güçlendiriyor. Küreselleşme çağında, transatlantik barış dünya çapında bir çaba haline geldi. Tek başına askeri gücün ötesine uzanır.
Akdeniz Diyaloğu Orta Doğu'yu istikrara kavuşturmak istiyor. NATO üyesi olmayan üyeleri arasında Cezayir, Mısır, İsrail, Ürdün, Moritanya, Fas ve Tunus bulunmaktadır. 1994 yılında başladı.
İstanbul İşbirliği Girişimi, daha geniş Orta Doğu bölgesinde barış için çalışıyor. Körfez İşbirliği Konseyi'nin dört üyesini içeriyor: Bahreyn, Kuveyt, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri. 2004 yılında başladı.
NATO ayrıca ortak güvenlik konularında diğer sekiz ülke ile işbirliği yapmaktadır. Bunlardan beşi Avustralya, Japonya, Kore Cumhuriyeti, Moğolistan ve Yeni Zelanda'yı içeren Asya-Pasifik ülkeleridir. Güney Amerika'da (Kolombiya) bir tane var ve Orta Doğu'da üç işbirliği ülkesi var: Afganistan, Irak ve Pakistan.
-
0 Yorum
-
10 Görüntülenme